SHIPMAN
FORUM MODELARSTWA SZKUTNICZEGO

Terminy szkutnicze - Winda kotwiczna / Kabestan

PanDora - 2011-05-31, 12:44
Temat postu: Winda kotwiczna / Kabestan
Winda kotwiczna (żargonowo również braszpil)
kołowrót
- urządzenie służące do podnoszenia i opuszczania kotwicy. Zasadniczą cechą odróżniającą windę kotwiczną/kołowrót od kabestanu jest pozioma oś bębna.



Winda kotwiczna może mieć napęd ręczny (hanszpaki, korby - kołowrót) lub mechaniczny, np. za pomocą silnika elektrycznego.

Kabestan
– urządzenie o podobnym zastosowaniu co winda lub wciągarka, ale z bębnem usytuowanym na osi pionowej, a nie na poziomej.

Na statkach wodnych kabestan służy do wciągania (tzw. wybierania) na pokład lin lub łańcuchów kotwicznych, cum, a w żeglarstwie także do wybierania lin olinowania ruchomego obsługujących żagle i drzewca. Grubsze liny obsługuje się zazwyczaj kabestanami cały czas, mniejsze tylko podczas końcowego napinania (dociągania).



Na starych żaglowcach kabestany były pokaźnych rozmiarów a obsługiwała je grupa marynarzy napierających na handszpaki – drewniane uchwyty wtykane w górną część bębna kabestanu na czas pracy. Na największych jednostkach przy najtrudniejszej czynności – wyrywaniu kotwicy z dna – pracowała czasem niemal cała załoga, a kabestany kotwiczne były nawet kilkupiętrowe i z kilkoma osobami (nawet 10) do jednego handszpaka.
Na Victory z czasów Trafalgaru główny kabestan miał 14 handszpaków w górnej głowicy i 12 w dolnej, co dawało możliwość równoczesnej pracy 260 marynarzy.

Kabestan na HMS Victory, głowica górna na międzypokładzie (Middle Deck)

głowica dolna na dolnym pokładzie działowym (Lower Deck)
Od końca XIX w. zaczęto stosować kabestany parowe a następnie elektryczne. Natomiast małe ręczne kabestany są rozpowszechnione na jachtach żaglowych.

Zobacz też:
KOTWICE ŻAGLOWCÓW
http://santisimatrinidad....php?p=1866#1866
http://santisimatrinidad....php?p=1870#1870

Wciągarki - Kołowrót / Kabestan
http://santisimatrinidad....php?p=1882#1882


Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group