SHIPMAN

[PanDora]

Fok
– podstawowy żagiel przedni (czyli żagiel forsztagu) noszony na jachtach jednomasztowych. W przypadku użycia większej liczby żagli przednich, fok jest położony jako ostatni, czyli najbliżej masztu (w kolejności za lataczem, kliwrem i bomkliwrem). W tym znaczeniu fok jest zaliczany do sztaksli przednich.

Natomiast na żaglowcach wielomasztowych fok to główny żagiel pierwszego masztu. Wyjątek stanowią jol i kecz, gdzie przednim masztem jest grotmaszt, a żagiel na nim to grotżagiel (grot).

Jako przedrostek "fok..." zastępuje ostatnio wcześniej stosowaną formę "for..." dla oznaczenia elementów ożaglowania, omasztowania i osprzętu pierwszego masztu (fokbramwanty, fokmarsreja, itd.)

Latacz
– trójkątny żagiel podnoszony przy stałej pogodzie na sztagu dziobowym powyżej sztaksli i opuszczany przy silnym wietrze, sięgający rogiem fałowym topu pierwszego masztu.

Kliwer
– jeden z częściej stosowanych żagli zaliczanych do sztaksli przednich. Występuje już przy dwóch sztakslach "spychając" do tyłu foka. Przy większej liczbie sztaksli przednich może być dodatkowo poprzedzany lataczem i (rzadziej) bomkliwrem.

Kliwer jest żaglem trójkątnym, podnoszonym na całej długości sztagu, z rogiem halsowym (przednim dolnym) umocowanym najczęściej przy noku (końcu) bukszprytu. W przypadku jachtów nok ten dzieli razem z lataczem, dopiero bomkliwer "spycha" dolny róg kliwra do tyłu (w przypadku dużych żaglowców każdy sztaksel przedni ma już własne miejsce na bukszprycie). Róg fałowy (górny) kliwra mocowany jest w okolicy topu masztu, a "spychany" jest stamtąd w dół o 1/3 już przez samego latacza, który zastępuje jego miejsce na topie.

Czasami kliwrami nazywa się również ogólnie wszystkie sztaksle przednie.