Wachta
– część załogi statku (okrętu, żaglowca, jachtu), pełniąca służbę w określonym czasie (zazwyczaj 4 godziny). Również jest to czas pełnienia służby (czterogodzinnej) np. w godzinach 00,00-04,00, 04,00-08,00, 08,00-12,00, 12,00-16,00, 16,00-20,00, 20,00-00,00 itd. (przy 3 wachtowym systemie).
Wachta w żeglarstwie
Zakresy obowiązków wacht itd. są obecnie sprawą wyłącznie zwyczajową, wynikającą z tradycji, czy przyjętych przez kapitana, armatora zasad.
Zwykle załogę dzieli się na 3 wachty na jachtach, na dużych na 4 wachty. Na jachtach o nielicznej załodze ustala się wachty sześciogodzinne. Na jachtach śródlądowych i prywatnych na ogół nie ma regularnych wacht.
Zadania wacht w trakcie manewrów:
* wachta pierwsza, (I oficer) obsługuje podczas manewrów żagle i cumy dziobowe
* wachta druga, (II oficer) obsługuje śródokręcie
* wachta trzecia, (III oficer) obsługuje żagle i cumy na rufie
Wachta, która pełni aktualnie służbę nazywana jest wachtą nawigacyjną lub służbową, w czasie żeglugi obsługuje w pełni jacht (prowadzenie sterowania, obsługa żagli, lin).
Obowiązki wachty nawigacyjnej (służbowej) w czasie żeglugi:
* prawidłowe sterowanie i wykonywanie manewrów;
* stała obserwacja stanu jachtu i sytuacji na morzu;
* prowadzenie nawigacji (oficer wachtowy).
Określenia wachty ze względu na pełnioną służbie:
* Nadwachtą jest wachta, która ma objąć służbę w następnej kolejności;
* Podwachtą jest wachta, która zakończyła służbę (w razie potrzeby większej liczby ludzi przy wykonywaniu jakiegoś manewru wzywa się na pokład w pierwszej kolejności podwachtę, ponieważ nadwachta powinna być wypoczęta);
* wachta kambuzowa przygotowuje posiłki;
* wachta portowa jest na jachcie podczas postoju w porcie (zapewnia bezpieczny postój w porcie, dozór nad jednostką);
* wachta kotwiczna pełni służbę podczas postoju na kotwicy (zapewnia bezpieczny postój na kotwicy, gotowość podniesienia jej i podjęcia żeglugi).
W języku żeglarskim wachta zaczynająca się od północy zwana jest psią wachtą, od godziny 04,oo wachtą ranną lub świtówką, od godziny 20,oo wachtą wieczorną. Czasem jedna z wacht dziennych dzielona jest na dwie wachty łamane (od godziny 12,oo lub 16,oo), dzięki czemu poszczególne osoby (wachty) nie są przypisane do stałych godzin pełnienia służby.
W przypisach do "Galeonów wojny" Jacka Komudy jest nieco inaczej.
Upływający czas odmierzany był przez klepsydry - co pół godziny wybijano na dzwonie okrętowym tzw. klangi, czyli szklanki.
Np. 7 szklanek oznaczało, że upłynęło 3 i pół godziny wachty.
Określenie "psia wachta" (dodge watch - dodge oznacza wymykać się lub wykręcać od obowiązku lub od słowa docked - ograniczona, skrócona) tłumaczone jako wachta zmienna, pochodzi z niepotwierdzonego przekazu mającego swoje źródło we flocie angielskiej.
Stary angielski kapitan, marnie władający piórem, zapisał słowo dog zamiast dodge w dzienniku okrętowym.
Oficerowie bali się poprawić wytrawnego kapitana ze względu na jego wybuchowy charakter i niewybredny sposób postępowania, więc sami błędnie zapisywali słowo dog co znaczy pies zaś samą wachtę - "psia wachta", która przypada na godziny: 16.00-18.00 i 18.00-20.00.
Marynarze zwykli także nazywać "psią wachtą" lub tzw. "psiakiem" wachtę przypadającą na godziny od 24:00 do 04:00.
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum