Szot– na żaglowcu jest to lina olinowania ruchomego służąca do ustawiania wolnego rogu żagla najkorzystniej względem kierunku wiatru. Róg ten nazywany jest właśnie rogiem szotowym. Szot jest liną napinającą pracujący żagiel, a biegnie od niego w dół do pokładu, w stronę rufy.
Jeżeli wolny róg danego żagla nie jest przymocowany do żadnego drzewca, to szot jest przymocowany w rogu tego żagla do otworu zwanego uchem szotowym. Rozwiązanie takie dotyczy sztaksli (żagli wiszących na sztagach), żagli w ożaglowaniu arabskim, lugrowym, łacińskim i rozprzowym, oraz żagli rejowych, przy czym w tym ostatnim przypadku stosowana jest symetrycznie para szotów (po jednym na każdy z wolnych rogów).
W przypadku żagli mocowanych do bomu (ożaglowanie bermudzkie i gaflowe), szot jest mocowany do wolnego końca bomu, czyli do jego noku.
W żaglach sztakslowych razem z szotem może być czasami stosowana lina o działaniu przeciwstawnym, biegnąca w dół, ale w stronę dziobu jednostki, zwana kontraszotem, służąca przy słabych wiatrach pełnych do utrzymania żagla w prawidłowym położeniu. Natomiast przy kursach ostrzejszych, stosowane sa dwa szoty (prawy i lewy), przy czym szot nawietrzny jest luzowany, a napinany jest szot zawietrzny.
W przypadku żagli rejowych pracują zawsze oba szoty, a kontraszoty spełniają inną funkcję i inaczej się nazywają - są nimi gejtawy służące do sprzątania żagla poprzez podciągniecie jego rogów szotowych do góry.
W marynarce handlowej nazwą szot określa się ścianę nadbudówki, pokładówki lub pomieszczenia wewnętrznego statku. Przednia ściana (od strony dziobu) nadbudówki nazywana jest forszotem.
* pionowe usytuowanie żagla mającego w czasie pracy róg halsowy wysoko nad pokładem np. latacz i topsel;
* poziome położenie rogów szotowych żagla rejowego nie mającego pod sobą rei - np. rejowego fokżagla.
Hals latacza - zamocowany jest do rogu halsowego żagla, następnie przez blok zwrotny u nasady bukszprytu biegnie do kołkownicy na pokładzie. Przy stawianiu latacza wybierany jest fał i równocześnie luzowany hals. Kiedy żagiel osiągnie właściwe pionowe (zwykle maksymalnie górne) położenia - jedna z lin jest obkładana, a druga mocno dobierana (napinana) i również obkładana. Przy zrzucaniu latacza luzowany jest fał, a wybierany kontrafał i hals. Kiedy róg halsowy osiągnie maksymalnie dolne położenie hals jest obkładany, a kontrafał wybierany aż do całkowitego zrzucenia żagla.
Halsy żagla rejowego - do dolnych rogów żagla rejowego zamocowane są liny (szoty), która przy stawianiu żagla dociągają każdy z rogów do końca (noku) poniższej rei. W żaglu, który nie ma pod sobą rei szoty od dolnych rogów biegną skośnie w dół w kierunku rufy, do nadburcia. Potrzebne są jednak jeszcze liny, które będą podczas pracy żagla działały antagonistycznie do szotów. Tę rolę spełniają halsy biegnąc od rogów żagla skośnie w dół w kierunku dziobu, do nadburcie.
Halsem lub halslinką nazywany bywa też przewiąz (sejzing) mocujący róg halsowy żagla.
Przy refowaniu sejzing ten nazywany jest refhalsem.
Hals – strona (prawa lub lewa), z której wieje wiatr na płynącym żaglowcu. Ogólny kierunek wiatru w stosunku do poruszającej się pod żaglami jednostki, gdy wiatr wieje z dowolnego kierunku innego niż dokładnie od tyłu (z rufy). Np. iść lewym halsem znaczy mieć wiatr z lewej strony. Pojęcie halsu oznacza skierowanie lin i żagli na konkretną burtę, a zmiana halsu, szczególnie przy ożaglowaniu skośnym, wymusza szereg skomplikowanych czynności zwanych zwrotem (przez sztag lub przez rufę).
Płynięcie halsem prawym lub lewym określa się według położenia głównego żagla (grota).
Według prawa drogi, jednostka płynąca prawym halsem ma pierwszeństwo przed płynącą lewym halsem.
• Hals to również potoczne określenie drogi, którą pokonuje statek płynąc jednym halsem, czyli pomiędzy kolejnymi zwrotami, podczas halsowania
Windrep - na dużym żaglowcu ruchoma lina służąca do "windowania" czyli wynoszenia w górę lub opuszczania elementów konstrukcyjnych masztu wieloczęściowego, czyli jego steng. Każda stenga ma własny windrep o nazwie danej stengi, np. windrep bramstengi to bramstenwindrep.
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum