W kolekcjach zeszytowych, zestawach czy sklepach modelarskich są bloczki uproszczone (o dość niskiej jakości), ale wystarczające dla początkującego modelarza,
Znając budowę bloków widać, że błędnie zostały zawiązane - otwór imitujący szczelinę powinien być bliżej szpilki oczkowej (lina musi przechodzić przez krążek), sam strop też pozostawia wiele do życzenia. Takie wiązanie jak na przykładzie świadczy o nieznajomości użycia bloczków.
strzałką oznaczone miejsca przechodzenia liny - bliżej ucha
Dla porównania stropy wykonane przez naszego kolegę forumowego Piotra (dali)
Zanim pokusimy się o waloryzację takich bloczków (lub wykonanie od podstaw) powinniśmy wiedzieć jak taki bloczek wygląda, z jakich elementów jest zrobiony. W tym wątku możemy zbierać wszystko na temat bloczków i wielokrążków tworzących zblocza i talie (z neta, z książek czy z własnych archiwów fotograficznych).
Budowa bloków
Wielkie żaglowce w złotym wieku żeglarstwa były wyposażone w setki bloków umożliwiających
obsługę żagli, jak również przemieszczanie dużych ciężarów tylko dzięki sile mięśni.
Blok czyli krążek, to proste urządzenie służące do zmniejszenia siły niezbędnej do podniesienia ciężaru. Blok składa się z jednego lub więcej krążków obracających się wokół sworznia przymocowanego do uchwytu; każdy z krążków ma rowek, przez który biegnie lina. Blok może być stały (nieruchomy), jeżeli uchwyt jest przymocowany do elementu nieruchomego (jak w przypadku ramienia dźwigu).
W bloku przesuwnym (ruchomym) ciężar jest przymocowany do uchwytu i w związku z tym blok w trakcie przesuwana się liny również się porusza. Stosowano również talie (wielokrążki) złożone z dwóch lub więcej krążków nieruchomych lub ruchomych.
Na rysunkach powyżej są pokazane najważniejsze typy bloków używanych na żaglowcach z minionych wieków. W tym poście zostaną opisane ich części składowe.
Części składowe bloku
Od czasów starożytnych bloki były używane przede wszystkim do zwiększenia siły przykładanej do lin służących do podnoszenia ładunków, aby łatwiej było je przesuwać i zmieniać ich kierunek. Bloki składały się z kilku części. Korpus bloku, w którym znajdował się krążek, mógł być jednoczęściowy, jak na pierwszym rysunku, lub wieloczęściowy, jak na rysunku drugim.
W XVII wieku korpusy bloków były wykonywane z wytrzymałego drewna (najczęściej z wiązu). Nadawano im kształt spłaszczonej kuli, aby ostre krawędzie nie uszkadzały żagli.
Korpus wieloczęściowy składał się z dwóch owalnych części zewnętrznych i dwóch mniejszych elementów – klinów – umieszczonych pomiędzy nimi. Wszystkie te części były przymocowane do siebie gwoździami lub sworzniami. Gdy blok składał się z co najmniej dwóch krążków, między krążkami znajdowały się jeszcze rozpórki.
W korpusie znajdowała się komora na krążek lub krążki – kółka z rowkiem, w którym znajdowała się lina. Krążki były przymocowane do korpusu sworzniem, wokół którego mogły swobodnie się obracać.
Blok z dwoma (lub trzema) krążkami zwany był podwójnym (lub potrójnym). Jeszcze do niedawna bloki wykonywano często z wyjątkowo twardego drewna gwajakowca. Sworznie robiono jednak zwykle z drewna dębu ostrolistnego lub z brązu. Stosowano również sworznie żelazne – w tym przypadku pośrodku bloku mocowano element z brązu pełniący funkcję łożyska.
Rozmiary bloków i ich elementów składowych zależały od średnic lin, które przez nie przechodziły – ich wymiary podane są w tabeli pod rysunkiem.
Odstępy między zewnętrznymi ściankami korpusu i krążkiem nie przekraczały zwykle jednej trzeciej średnicy liny, co miało zapobiec jej plątaniu się.
Na zewnętrznych powierzchniach wykonywano wyżłobienia, w których znajdowała się pętla z liny lub metalowy uchwyt (strop). Strop otaczał blok i kończył się zwykle uchem służącym do mocowania bloku do nieruchomego elementu lub do zawieszania na nim ładunku (na haku). W uchu dla wzmocnienia mogła znajdować się kausza.
Przykładów starych lub tradycyjnych bloków w internecie jest sporo, ale trudno je namierzyć, więc wstawiam zdjęcia z archiwum m.in. Muzeum Morskiego w Greenwich (National Maritime Museum)
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Rejestracja
Zaloguj
Album
| 
| 