- element ściągacza talrepowego zwanego też ściągaczem linowym. Krążek wykonany z twardego drewna, rzadziej metalowy, zaopatrzony w otwory (najczęściej trzy) dla talrepu, czyli liny ściągającej, oraz posiadający na swym obwodzie rowek dla końcowego odcinka okalającej ten krążek wanty lub innej napinanej liny. Otwory w jufersie zwane są kipami.
Do znanej nam obecnie postaci jufers wyewoluował z jufersów stosowanych w starożytności:
Ściągacz talrepowy, ściągacz linowy - ściągacz stosowany do napinania lin olinowania stałego na dawnych żaglowcach np. Lwowie. Działa na zasadzie pary wielobloków uproszczonej do pary jufersów, czyli tarcz z kilkoma (najczęściej trzema) otworami (kipami). Przez te otwory jest przewleczony talrep, czyli lina tworząca z jufersami rodzaj talii. Jufersy były wykonane z twardego drewna, a talrep był liną wykonaną z włókien roślinnych. Razem stanowiły talię samozaciskającą się pod wpływem sił tarcia na otworach jufersów. Ponieważ talrep tworzy talię, to może być liną kilkakrotnie cieńszą od liny, którą napina.
Ściągacze talrepowe stosowano głównie do napinania want. Z jednej strony ściągacz był przymocowany do podwięzi burtowej, z drugiej strony do dolnego końca wanty.
Ściągacze talrepowe były stosowane przy olinowaniu stałym wykonanym z lin roślinnych. Po zastąpieniu ich linami stalowymi, ściągacze talrepowe zostały zastąpione metalowymi ściągaczami, np. działającymi na zasadzie śruby rzymskiej.
Skrótowo ściągacz talrepowy jest również nazywany talrepem.
Talrep
- na dawnym żaglowcu była to lina roślinna stosowana w ściągaczu talrepowym. Potocznie nazywano talrepem również sam ściągacz. Dziś tego typu osprzęt występuje w replikach, lub żaglowcach stylizowanych na te z minionych epok.
Modelarze potocznie mówiąc o tarlepie mają na myśli dwa jufersy z przewiązem (tarlepem).
Rysunek poniżej przedstawia dwa główne typy jufersów:
Jufersy z otworami opisany powyżej i jufersy sercowe (sercówki) lub okrągłe z rowkami, zwane też sztagowymi, były lżejsze i mniejsze. Miały tylko jeden duży otwór z trzema rowkami, przez który przechodziła lina. Używano ich do napinania watersztagów bukszprytu i sztagów. W użyciu były też półsercówki.
Decydując się na waloryzację czyli wykon własnych jufersów trzeba wiedzieć jak wyglądał jufers w epoce z której pochodzi model.
Okrągłe jufersy (z trzema kipami), które znamy były stosowane już od XVII w. aż do współczesności. Początkujący modelarze często popełniają błąd nie respektując prawidłowego układu kip (otworków), oraz źle wiążąc tarlep.
Na zdjęciach poniżej widać właściwy układ jufersów - dolny jufers ma pojedynczą kipę na dole, a górny odwrotnie - kipa jest u góry.
Standart
Stad Amsterdam
W XVIII i pocz. XIX w. lina (naciągu) powinna iść w "trójkątny otwór nad jufersem, powstałym po wiązaniu wanty", potem kilka razy (6 - 8) owinięta wokół wanty, połsztyk i owijka końcówki wokół wanty.
replika Amsterdam
Ryszard W napisał:
"...musisz przyjąć zasadę odkładania wanta na talrepie. Dla małych jednostek stosowano liny prawoskrętne na większych lewoskrętne. Dla lewoskrętnych, want odkładano z prawej strony burty stojąc na pokładzie do przodu z lewej do tyłu. Dla lin prawoskrętnych odwrotnie. ..."
I jeszcze jeden schemat wiązania (XVIII - XIX w.)
Kipa - drewniane lub metalowe oczko na pokładzie lub nadbudówce jachtu, służące do przeprowadzania szotów przednich żagli.
W HMS Victory, zbliżony do oryginalnego, jednak bardzo uproszczony:
Na forum w różnych wątkach znajdziemy przykłady wiązania want, wyblinek, jufersów, tarlepów, odciągów w skali 1:1, jak i na (innych niż nasze) modelach. Dodaję do głównego wątku zdjęcia i kolejne linki, aby łatwiej było znaleźć.
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum