SHIPMAN

[Karrex]

ORP Iskra




ORP Iskra to trzymasztowa barkentyna projektu B79/II, będąca okrętem szkoleniowym Polskiej Marynarki Wojennej. Marynarka Wojenna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stanęła w końcu lat 70. XX wieku wobec problemu braku jednostki pływającej przeznaczonej do przeprowadzania praktyk marynarsko-żeglarskich oraz podstawowego szkolenia nawigacyjnego. Przyczyną takiej sytuacji było wycofanie w 1977 roku, ze względu na zużycie eksploatacyjne, 60-letniego szkunera trzymasztowego ORP "Iskra". W związku z tym Dowództwo Marynarki Wojennej i Wyższa Szkoła Marynarki Wojennej rozpoczęły starania o pozyskanie nowego okrętu żaglowego, który wypełniłby powstałą lukę. W wyniku tych działań została podjęta decyzja o budowie w Stoczni Gdańskiej im. Włodzimierza Lenina trójmasztowej barkentyny gaflowo-bermudzkiej projektu B79, którego autorem był j. kpt. ż.w. inż. Zygmunt Choreń, projektant takich żaglowców, jak STS "Dar Młodzieży" czy STS Alexander von Humboldt.
Wówczas trwały już prace nad pierwszą jednostką tej serii – STS Pogorią, a później zbudowano jeszcze bliźniacze "Kaliakrę" dla Marynarki Wojennej Bułgarii, kanadyjską STS Concordię oraz doświadczalną RV Oceanię dla Polskiej Akademii Nauk.
Projekt polskiej Marynarki Wojennej oznaczono numerem B79/II.
Stępka została położona 11 listopada 1981 roku, a 6 marca 1982 roku miało miejsce wodowanie kadłuba. Uroczyste pierwsze podniesienie bandery odbyło się 11 sierpnia 1982 roku, oznaczenie burtowe to numer 253.


bliźniacze jednostki w 2003 na Zlocie w Gdyni

Załoga stała zwana jest szkieletową, ponieważ stanowi ją tylko kilkunastu żołnierzy obsadzających najważniejsze stanowiska, co ma związek z rodzajem okrętu. Każdorazowo podczas wyjścia w morze zaokrętowana jest kilkudziesięcioosobowa załoga szkolna, zazwyczaj złożona z podchorążych Akademii Marynarki Wojennej lub elewów Szkoły Podoficerskiej Marynarki Wojennej. Przed rozwiązaniem Szkoły Chorążych Marynarki Wojennej w 2002 roku praktykę morską zdobywali na "Iskrze" także kadeci.

ORP Iskra to pierwszy polski okręt, który opłynął dookoła kulę ziemską pod banderą Marynarki Wojennej. Przedsięwzięcie zainicjowano przy okazji zlotu "Sail Indonezja '95", związanego z obchodami 50. rocznicy odzyskania niepodległości przez Indonezję. "Iskra" wyruszyła z Gdyni 18 kwietnia 1995 roku. W trakcie rejsu barkentyna odwiedziła Hiszpanię, Republikę Zielonego Przylądka, Brazylię, Republikę Południowej Afryki, Mauritius, Indonezję, Australię, Nową Zelandię, Argentynę, Falklandy, Portugalię i Wielką Brytanię. Do Polski ORP "Iskra" wróciła 10 lutego 1996 roku, od granicy Morza Bałtyckiego prowadzona wśród zamarzniętych wód przez okręt ratowniczy ORP "Lech"

W swojej ponad 25-letniej historii, jednostka odbyła kilkadziesiąt rejsów, zarówno oceanicznych jak i lokalnych. "Iskra" pięciokrotnie otrzymała miano Najlepszego Okrętu Marynarki Wojennej w grupie okrętów specjalnych: w 1984, 1988, 1989, 1992 i 1994 roku. W 1989 roku wygrała regaty "Cutty Sark Tall Ships' Races 1989", zdobywając nagrodę Cutty Sark Trophy.
W 1990 roku decyzją sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych została wyróżniona Medalem W Służbie Pokoju (ang. In the Service of Peace Medal), a w 1999 roku nagrodą „Fair Play” przyznaną przez komitet organizacyjny „The Cutty Sark Tall Ships Race”.
W dniach 17–19 września 2008 roku żaglowiec szkolny ORP „Iskra” i jego załoga uczestniczyli w zdjęciach do polskiego filmu pt. „Miasto z morza” oraz serialu o tym samym tytule. Sceny do filmu kręcono w porcie Hel oraz na wodach Zatoki Gdańskiej.

Więcej informacji: http://www.mw.mil.pl/index.php?akcja=iskra




Dane techniczne:
· Wyporność standardowa: 380 t
· Pojemność: 299 BRT
· Długość całkowita: 49 m
· Szerokość: 8 m
· Zanurzenie:
· średnie: 3,8 m
· dziobu: 3,6 m
· rufy: 4 m
· Wysokość maksymalna: 33,5 m
· Napęd pomocniczy:
· silnik wysokoprężny Volvo Penta D9MH o mocy 355 KM (261 kW)
· jedna nastawna śruba napędowa o średnicy 1,5 m
· prędkość maksymalna: 9 w
Załoga:
· stała: 5 oficerów, 4 podoficerów i 9 marynarzy
· szkolna: 2 oficerów-wykładowców, oficer-lekarz, 45 słuchaczy
Ożaglowanie (2004)
· Żagle podstawowe:
o latacz – 57,7 m²
o bomkliwer – 43,5 m²
o kliwer – 44,5 m²
o foksztaksel – 43,4 m²
o fok – 95 m²
o dolny marsel – 65 m²
o górny marsel – 58 m²
o bramsel – 47 m²
o bombramsel – 39 m²
o grotstensztaksel – 62,7 m²
o grotbramsztaksel – 38,5 m²
o grotbombramsztaksel – 34,1m²
o grot – 140 m²
o grottopsel – 36 m²
o bezan – 95 m²
· Żagle dodatkowe:
o genua – 60,5 m²
o bezantopsztaksel – 40 m²
o fisherman – 72 m²
· Żagle sztormowe:
o foksztaksel sztormowy – 23 m²
o grotstensztaksel sztormowy – 23 m²
o grot sztormowy – 25 m²
o bezan sztormowy – 25 m²
Okręt może żeglować, wykorzystując 24 żagle w różnym zestawie. Są zalecane 4 zestawy ożaglowania: podstawowe, skrócone, sztormowe 1, sztormowe 2. Ożaglowanie podstawowe- wykorzystuje się przy sprzyjających wiatrach do 4 B. Można wówczas dostawić 16 żagli, co daje 958 m². Ożaglowanie skrócone stosuje się przy mniej korzystnych warunkach hydrometeorologicznych, gdy siła wiatru przekracza 5 B:
· kliwer,
· foksztaksel,
· fok,fokmarsel dolny,fokmarsel górny,
· grotstensztaksel,grotbramsztaksel,grot,
· bezansztaksel, bezan
Ożaglowanie sztormowe 1 – ma zastosowanie w niekorzystnych warunkach, kiedy siła wiatru nie przekracza jednak 7 B. W tych warunkach stawia się żagle sztormowe lub refuje ożaglowanie podstawowe:
· foksztaksel, kliwer,
· fokmarsel dolny
· grotstensztaksel,
· zrefowany grot,
· zrefowany bezan,
Ożaglowanie sztormowe 2 – w warunkach sztormowych, przy sile wiatru 9 B i więcej należy używać tylko żagli sztormowych:
· sztormowy foksztaksel,
· sztormowy kliwer,
· sztormowy grotstensztaksel,
· trajsel,
· sztormowy bezan – trajsel.

Plany i modele
· Plany Modelarskie 2/1986 (nr 130)
· Mały Modelarz 4-5/1997