Wysłany: 2013-02-08, 12:31 K. Kotwica / Kotwica admiralicji
Kotwica
– przyrząd służący do unieruchomienia statku (czasem także innych pływających obiektów) przez zaczepienie o dno.
Istnieje kilka podstawowych typów kotwic, różniących się budową i kształtem, wszystkie jednak działają na tej samej zasadzie: gdy statek rzuci kotwicę, a następnie, dryfując, zaczyna ją wlec, łapa lub łapy kotwicy zagłębiają się w dnie. W tym stanie kotwica stawia wielki opór, utrzymujący (zazwyczaj) statek w miejscu. Zarytą w dnie kotwicę można podnieść tylko wyrywając ją pionowo do góry.
Szkic typowej kotwicy średniowiecza
Budowa
We wszystkich typach kotwic wyróżnia się część główną – trzon, oraz chwytające dno łapy. Łapy zazwyczaj zakończone są pazurami – wyjątkami od tej reguły są kotwice pługowa i patentowa Danfortha, które mają szczególnego kształtu jednolite łapy-pazury. Pazury ułatwiają zagłębianie się łap w dnie i zwiększają siłę trzymania kotwicy.
Typy kotwic
• kotwica admiralicji,
• kotwice patentowe: Danfortha, Halla, Matrosowa, Trottmana, Bruce'a,
• kotwice pługowe: CQR (ang. Coastal Quick Release), Delta, Rocna,
• kotwica czterołapowa (tzw. rybacka lub drapak),
• kotwice inne : Northill, Trydent, Superb, żebrowa, Wishbone, HCA,
Kotwica admiralicji
- jeden ze starszych typów kotwicy służący do unieruchomienia jednostki pływającej (statku, okrętu). Składa się z trzonu zakończonego dwoma ramionami na końcu których wyprofilowane są łapy, oraz belki poprzecznej. Łapy mają za zadanie wbijać się w dno, płużyć i w ten sposób hamować ruch statku, okrętu. Belka poprzeczna układa kotwicę na dnie pod takim kątem, aby zawsze jedno z ramion w czasie wleczenia kotwicy zagłębiało się w dno. W trzonie jest pierścień (często owinięty linką) do połączenia z liną (węzłem kotwicznym) lub łańcuchem kotwicznym (szeklą).
Kształt drewnianych poprzeczek przy typowych kotwicach epoki żagla.
A – prawie niezmienna na okrętach angielskich;
B i C – francuskie z lat 1680.;
D i E – francuskie z połowy XVIII w.;
F – hiszpańska z połowy XVIII w.;
G – najbardziej charakterystyczna dla okrętów francuskich z drugiej połowy XVIII i pierwszej połowy XIX w.
"- Poprzeczka kotwicy nosi w językach germańskich praktycznie tę samą nazwę, wywodzącą się od holenderskiego i niemieckiego "kija, pałki, laski". Dla Anglików i Niemców to "stock", dla Holendrów "stok" albo też "stock". Zatem "sztok" jest czystą i dość paskudną (pijany w sztok) kalką z germańskiego, dla której nie widzę najmniejszego uzasadnienia, skoro my przecież swój "kij" albo "pałkę" również mamy! Na dodatek ta kalka przywędrowała do nas zapewne za pośrednictwem zaboru rosyjskiego, ponieważ Rosjanie w dobie wpływów holenderskich i niemieckich przyjęli dla poprzeczek swoich kotwic także "sztok". Tym bardziej bym go unikał. Trzeci powód dla negacji takiego tłumaczenia leży w obrazowości - w językach germańskich nazwa "stock/stok" mówi jasno ludziom tych narodowości, o jaką część kotwicy chodzi, podobnie jak nasza "poprzeczka". Tymczasem dla Rosjan lub Polaków "sztok" jest dźwiękiem bez sensu w sytuacji, gdy wcale nie chodzi o element, dla którego rodzima nazwa nigdy się nie wykształciła lub nie znalazła akceptacji."
Tradycyjnym urządzeniem do podnoszenia kotwicy, stosowanym na żaglowcach, był ręczny kabestan kotwiczny. Na statkach z napędem mechanicznym wyparty został przez kabestan mechaniczny, a następnie mechaniczną windę kotwiczną.
Winda kotwiczna/Kołowrót (żargonowo również braszpil) – urządzenie służące do podnoszenia i opuszczania kotwicy. Zasadniczą cechą odróżniającą windę od kabestanu jest pozioma oś bębna.
Winda kotwiczna może mieć napęd ręczny lub mechaniczny, np. za pomocą silnika elektrycznego.
Kabestan – urządzenie o podobnym zastosowaniu co winda lub wciągarka, ale z bębnem usytuowanym na osi pionowej, a nie na poziomej.
Służy do wciągania (tzw. wybierania) na pokład lin lub łańcuchów kotwicznych, cum, a w żeglarstwie także do wybierania lin olinowania ruchomego obsługujących żagle i drzewca. Grubsze liny obsługuje się zazwyczaj kabestanami cały czas, mniejsze tylko podczas końcowego napinania (dociągania).
Na starych żaglowcach kabestany były pokaźnych rozmiarów a obsługiwała je grupa marynarzy napierających na handszpaki – drewniane uchwyty wtykane w górną część bębna kabestanu na czas pracy. Na największych jednostkach przy najtrudniejszej czynności – wyrywaniu kotwicy z dna – pracowała czasem niemal cała załoga, a kabestany kotwiczne były kilkupiętrowe i z 10 osobami do jednego handszpaka.
Dolna głowica kabestanu
Na Victory kabestan obsługiwało 260 osób (14 handszpaków górnej głowicy i 12 dolnej).
Od końca XIX w. zaczęto stosować kabestany parowe a następnie elektryczne. Natomiast małe ręczne kabestany są rozpowszechnione na jachtach żaglowych.
Do urządzeń kotwicznych zaliczamy także łoże kotwicy i kluzę kotwiczną.
Kluza - na dużych jednostkach pływających jest to okrągły lub owalny otwór w burcie, nadburciu lub powierzchni pokładu, często o wzmocnionych brzegach, przez który przeprowadza się liny cumownicze albo linę lub łańcuch kotwiczny. Na małych jednostkach kluza ma postać okucia w postaci metalowego ucha.
Stosowane są także półkluzy czyli analogiczne do otworów uchwyty, jednak z wycięciem od góry, przez które można linę lub łańcuch wkładać, zamiast przewlekania.
Kotbelka (ang. cathead) to na dużych starych żaglowcach pozioma belka wystająca poza burtę, służąca w ostatnim etapie wyciągania kotwicy do wyjęcia jej z wody i położenia na pokładzie lub podpięcia na burcie. Do kotbelki mocowana była zazwyczaj talia z liną zakończoną hakiem, którym łapano pierścień kotwicy.
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Rejestracja
Zaloguj
Album
| 
| 